Hoe krijg je je puber aan de condooms?

Hoe krijg je je puber aan de condooms?

Eens moet het er dan toch van komen. Je allerliefste, schattigste en onschuldigste zoon of dochter van de wereld verandert ineens in een wezen waar je nog wel iets van je eigen puber in herkent, maar dat tevens volledig is overgenomen door krachten waar we nog lang niet alles van begrijpen. Nog rouwend omdat je kind eigenlijk niet meer echt van jou is, moet je je al gaan voorbereiden op die volgende indrukwekkende fase: het ontdekken van seks (wát?!) door je puber. Wat onschuldig begint met wat verliefdheden, misschien zelfs een beetje zoenen, kan voor onze pubers al snel bloedserieus worden. En ook voor jou als ouder/verzorger. Dus kop uit het zand, het is tijd voor het o-zo-lastige-kan-ik-het-alsjeblieft-niet-aan-een-ander-overlaten praatje.

De feiten op een rij

Ze beginnen later

In 2017 werden de resultaten gepubliceerd van een vijfjaarlijks onderzoek (onder andere uitgevoerd door Soa Aids Nederland en Rutgers) onder ongeveer 10.000 jongeren van 12 tot 25 jaar met als onderwerp seks en relaties. In 2024 volgt er een nieuw rapport over het vijfjarig onderzoek dat nu plaatsvindt. Eerst even het "goede" nieuws: Uit dit onderzoek blijkt dat jongeren later beginnen (ten opzichte van 2012) met seks. Als ze 18 jaar zijn, heeft de helft van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar geslachtsgemeenschap gehad. (We weten dat je dit woord liever nog even niet gebruikt in combinatie met je puber, maar het moet toch.) Veel jongeren gebruiken bij de eerste keer seks een vorm van anticonceptie. Maar liefst 92% van de jongens en 94% van de meisjes. Het percentage jongeren van deze groep dat (ook) een condoom gebruikt als anticonceptie bij de eerste keer seks is 70%. (Bron: www.rutgers.nl/onderzoeken/seks-onder-je-25e)

Ze stoppen snel met condooms

Voor anticonceptie, waaronder dus ook condoomgebruik, zijn de bovenstaande percentages best goed. Helaas neemt het condoomgebruik bij jongeren na die eerste keer seks sterk af en vaak al binnen drie maanden. De redenen variëren van ‘We vertrouwen elkaar’ en 'Ik ben aan de pil' tot ‘Met een condoom is het minder lekker’. Als ze binnen een relatie stoppen met condoomgebruik laat meer dan de helft van de jongeren zich ook niet testen op soa’s. Dit betekent niet dat ze helemaal geen voorbehoedmiddel gebruiken: dat doen ze vaak wel, maar dus niet het condoom. Ze beschermen zich zo wel tegen de ongewenste zwangerschap, maar niet tegen soa’s. In de Condomerie komen deze cijfers tot leven in onze gesprekken met jongeren en horen we bovenstaande geluiden regelmatig. (Bron: www.rutgers.nl/onderzoeken/seks-onder-je-25e, 103-vragen-over-jongeren-en-seks.pdf)

Ze weten minder dan je denkt

Het internet staat bol van de seks en je zou denken dat pubers daardoor beter geïnformeerd zijn, maar we merken in de Condomerie dat we nog vaak dezelfde vragen krijgen als destijds in het pre-internet tijdperk. Zo’n beetje de steentijd voor pubers van nu. Uit het onderzoek blijkt inderdaad dat de ‘echte’ kennis over seks er niet beter op is geworden. Ook over veilige seks valt er nog behoorlijk wat te leren. Zo weet bijvoorbeeld bijna de helft van de jongeren niet dat meisjes onvruchtbaar kunnen worden van sommige soa’s, zoals Chlamydia. (Bron: www.rutgers.nl/onderzoeken/seks-onder-je-25e, 103-vragen-over-jongeren-en-seks.pdf) Reden te meer om als ouder goed te communiceren met je puber over seks. Maar hoe pak je dat een beetje goed en niet al te klunzig aan?

Hoe praat je over seks? Oftewel: word een smooth operator als het over seks gaat

Het is misschien spannend om met je puber over seks te praten. Je wilt ze niet stimuleren om dingen te doen waar ze nog niet aan toe zijn. Maar gek genoeg blijkt uit onderzoek dat het juist beschermend kan werken. Als het voor jongeren ‘normaal’ is om over seks te praten maakt dat ze weerbaarder en zijn ze beter voorbereid om echt veilig te vrijen. Ook zullen ze beter hun grenzen aangeven en weten ze wat ze moeten doen bij grensoverschrijdend gedrag.

Ook de timing is belangrijk: door al vroeg te beginnen met het praten over seksualiteit is je puber gewend aan de openheid en het vertrouwen tussen jullie en zal het niet ineens heel raar zijn om erover te beginnen. Natuurlijk is het belangrijk om je eigen normen en waarden mee te geven, maar probeer tijdens je gesprekken niet te veel te veroordelen. Daar zijn pubers extreem gevoelig voor. Je wilt juist graag dat ze je in vertrouwen durven te nemen. En wees niet al te direct, soms is een luchtige opmerking tussendoor juist heel waardevol. Ook belangrijk: erken het recht op privacy van je puber. Ze hoeven niet alle details met je te delen. Hoe meer ze voelen dat jij hun grenzen respecteert, hoe opener ze zullen worden. En last but zeker not least: ga niet uitgebreid over jouw eigen avonturen en persoonlijke verhalen vertellen. Niets is ongemakkelijker dan dat voor een puber. (Bron:www.seksuelevorming.nl)

In de Condomerie zijn we getraind om dit soort gesprekken te voeren, maar geloof ons: ook wij vinden het spannend bij onze eigen pubers. Gelukkig gloort er een beetje licht aan de horizon, want oefening baart kunst. Net als bij het omdoen van een condoom.

Wat vertel je dan over condooms?

De Condomerie helpt je graag als je het condoomgebruik bij je kroost wilt bevorderen. Redenen als ‘We vertrouwen elkaar' of ‘Met een condoom is het minder lekker’ moeten we even tackelen natuurlijk. De pil, spiraaltje of een ander anticonceptiemiddel beschermt niet tegen soa’s en condooms doen dat wel.

Condooms komen in maten

Er zijn 101 soorten condooms in allerlei smaakjes, kleurtjes en zelfs met ribbels. Al die soorten zullen ze vanzelf wel een keer ontdekken, maar het belangrijkste is de maat van het condoom. Veel pubers weten niet dat condooms in heel veel verschillende maten worden gemaakt. Of geloven niet dat dat wat uitmaakt. Maar een goed passend condoom is ontzettend belangrijk. Niet alleen om te zorgen dat een condoom niet af kan glijden omdat het te groot is of scheurt omdat het te klein is, maar ook omdat het dan veel prettiger zit. En een condoom dat te klein is, is behoorlijk lastig om te krijgen. Dit kan zorgen voor onzekerheid (en daar hebben ze al zoveel van) en soms zelfs tot erectieverlies. Een negatieve condoomervaring kan ervoor zorgen dat jongeren stoppen met het gebruiken van condooms. Dat zou zonde zijn en is ook niet nodig. Condooms horen erbij en door een goede maat, of zelfs een condoom met smaak, kan het een leuk onderdeel van seks zijn.

Een goede condoommaat vinden hoeft niet ingewikkeld te zijn. De meeste "standaard" condooms bij de drogist (breedte ca. 53 mm) passen vaak prima: het afrollen gaat zonder veel moeite, en het condoom klemt net genoeg om goed te blijven zitten. Als je puber merkt dat een condoom wel erg makkelijk omgaat en soms zelfs afglijdt, kun je beter op zoek gaan naar een wat smaller condoom. En een condoom dat maar moeilijk omgaat en daarna knelt (of terug rolt), is waarschijnlijk te krap. Voor een goede pasvorm is vooral de omtrek van een condoom belangrijk. De condoommaat die je puber nodig heeft kan trouwens wel nog wat veranderen in de loop van de tijd.

Voor meer informatie over condoommaten kijk eens op deze pagina. We hebben ook een handige tool om de juiste maat te bepalen.

Zorg dat de condooms voor het grijpen liggen

‘We hadden geen condooms bij ons’ kun je tackelen door onder in het wastafelkastje de condooms al klaar te leggen. Zo zijn ze altijd voorhanden zonder dat er echt de aandacht op gevestigd is. De prijs hoeft geen excuus te zijn: we verkopen hier zelfs verpakkingen van 144 stuks voor minder dan €20,00 (nog geen €0,15 per stuk). Ons goedkoopste pakje met 12 condooms is nu €1,80. Ook de huismerken van Etos, Kruidvat, DA Drogist en Hema zijn van uitstekende kwaliteit en niet duur. Het voordeel van een grootverpakking van 144 stuks is dat het niet meteen opvalt als er een aantal condooms missen. Tip: zorg dat het pakje al open is als je het in de badkamer klaar legt.

Oefening baart kunst en kennis is macht

Op Youtube staan talloze filmpjes over hoe je een condoom goed kan omdoen. Dat is heel handig om zelf te bekijken als je het je kind wilt leren, maar als dat een brug te ver is kun je deze kijktip ook aan je puber geven. (Misschien wel handig om eerst even zelf een selectie maken. Internet kan nogal verrassend uit de hoek komen.) Je kunt ook een keertje langskomen in de Condomerie. We nemen ruim de tijd om je alle tips en tricks te leren voor goed en veilig condoomgebruik en je doet gelijk wat inspiratie op voor een duidelijk en luchtig gesprek over condooms. Ook kan je alvast een Condomerie Starterspakket meenemen voor je puber: een pakket met een aantal maten condooms, een meetlintje, de do’s en don’ts op een rijtje… Een zeer handige conversationstarter zullen we maar zeggen. Ook als je puber nog niet seksueel actief is, is het handig om alvast wat condooms in handen te hebben gehad. Misschien een keer afrollen over een banaan of zelfs gewoon, voor de luchtigheid, een keer zo groot mogelijk opblazen. Vullen met water is ook een leuk experiment.

Blijf erover praten

Helaas kom je er als ouder niet vanaf met één gesprek. Praat er vaker over. Zeker nu je weet dat het condoomgebruik binnen een relatie soms al zo snel gestaakt wordt. Je kan andere opties van anticonceptie bespreken, zoals de pil of het spiraaltje, maar ook de mogelijkheid om je op soa’s te laten testen. We beseffen ons goed dat dit best lastig en confronterend kan zijn, maar wij zeggen: toch maar doen.

Probeer na deze serieuze boodschap vooral ook over te brengen dat seks gewoon heel leuk en fijn kan zijn. En soms awkward, hilarisch of zelfs superkomisch. Het gaat niet altijd meteen goed en geweldig. De meeste mensen doen maar wat. En dat mogen onze pubers best weten, wellicht haalt dat de druk er een beetje vanaf. En natuurlijk niet te vergeten: niets moet. Geen trek in seks? Liever nog even wachten? Ook prima.

Dus ouders: aan het werk. En wellicht leer je er zelf ook wat van :-)

Voor meer informatie over jongeren en sex verwijzen wij je door naar: Sense en seksuelevorming.nl

Ook kunnen we het boek "Ik en Seks" van Belle Barbé aanraden.

Tot slot een leuke tegelspreuk:

Alcohol, drugs, passie en sociale druk kunnen van invloed zijn op je vrijvaardigheid. 

Ken je wens, besef je grens.